Marktoverzicht april 2024 - Goud gaat parabolisch - Koen Lauwers

Met een klim van 8,3% was maart één van de sterkste maanden ooit voor goud. Het is niet ongewoon dat er na een technische uitbraak (naar boven of naar beneden) een versnelling van de bestaande trend volgt. Dat was bij goud niet anders nadat de driedubbele top op 2070 dollar werd uitgeveegd door een hoger maandslot.

Ruim een kwartaal ver in 2024 noteert goud nu 14% hoger in dollar en 16% in euro. Japanners konden het koopkrachtverlies van hun zieltogende munt eenvoudig compenseren door voluit voor goud te kiezen. Het metaal werd uitgedrukt in JPY dit jaar al 23% duurder. Het is al enige tijd geleden maar dit jaar doet zilver het nog eens beter dan goud met een rendement van 18,5% in dollar en 20,5% in euro. Het goedkoopste edelmetaal kan meesurfen op de rally in zowel de edelmetalen en de basismetalen en profiteert van de rally in goud en koper.

Geen trigger?

De timing van de goudrally is wel bijzonder omdat er op het eerste zicht niet echt een trigger is. Het vooruitzicht op lagere (reële) rentes was (naast een stijgende fysieke vraag) een van de belangrijkste argumenten om een hogere goudprijs te verwachten. Maar de geplande renteverlagingen door centrale banken worden steeds verder achteruit geschoven.

In januari verwachtte nog 77% van de marktparticipanten een eerste renteverhoging door de Fed op de vergadering van 20 maart. Intussen weten we dat die er niet kwam en van de zes door de markt vooropgestelde rentedalingen in 2024 zijn er maar drie meer overgebleven. De Fed zelf stelde in zijn zogenaamde ‘dot plot’ voor dit jaar een verlaging met 75 basispunten (0,75%) in het vooruitzicht. Op basis van de CME FedWatch Tool verwacht slechts 6% dat er op de eerstvolgende vergadering van 1 mei een eerste verlaging zal volgen. Voor de Fed-meeting van 12 juni is er een kleine meerderheid van 53% die dan een eerste rentestap verwacht.

Intussen zit ook de langetermijnrente weer in de lift en dat is slecht nieuws voor ontleners allerhande (nieuwe hypotheken, nieuwe overheidsleningen). De rentecurve blijft nog steeds invers op looptijden van 3 maanden tot en met 10 jaar.

Politieke druk

Er is voor de centraal bankiers objectief gezien ook geen reden om de rente snel te verlagen, althans niet in de Verenigde Staten. De economie groeit er nog steeds, de werkloosheid is laag en de jobcreatie blijft hoog. De initieel snelle daling van de inflatie is wat stilgevallen en de doelstelling van 2% is nog niet bereikt.

Europa is een ander verhaal omdat de economische groei hier al een tijdje stokt met een tegenvallende activiteit in de verwerkende industrie. De kans is daarom groter dat de ECB eerder de rente zal verlagen dan de Fed, hoewel de renteverhogingen in de eurozone veel later zijn gestart.

Dit neemt niet weg dat de renteverlagingen er ook in de Verenigde Staten hoe dan ook zullen komen. Hoewel de Fed in theorie politiek onafhankelijk is, is dat in de praktijk natuurlijk niet zo. De druk van de grote Wall Street banken, van we het klassieke verdienmodel in gevaar komt indien de inverse rentestructuur lang blijft aanhouden, neemt steeds verder toe. Daarnaast is de verleiding groot om de economie in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen een duwtje in de rug te geven met een extra renteverlaging.

ETF-stromen volgen goudprijs (nog) niet

Een andere opmerkelijke vaststelling is dat de ETF-stromen (in volumetermen) ondanks de forse prijsstijging blijven afnemen. In maart was er een uitstroom van 14 ton naar 3112 ton. Dit is het laagste cijfer sinds februari 2020 en ruim een vijfde onder de top van oktober 2020. Het was de tiende opeenvolgende daling. In nominale termen was de uitstroom met 823 miljoen dollar wel een stuk kleiner dan in februari en het gemiddelde van de voorbije 9 maanden (2,4 miljard dollar).

Per saldo was er een netto instroom in goud ETF’s in Noord-Amerika en Azië maar die werd teniet gedaan door een uitstroom in Europa van 1,4 miljard dollar. Volgens de cijfers van de World Gold Council (WGC) was de uitstroom het grootst bij de Britse goud ETF’s.

De totale waarde van alle activa onder beheer van de goudtrackers nam ondanks de daling van de hoeveelheid goud onder beheer wel met 8% toe naar 222 miljard dollar, het hoogste cijfer in 21 maanden. Dit is uiteraard toe te schrijven aan de prijsstijgingen. Te onthouden uit de ETF-stromen is dat goud nog steeds verre van een ‘crowded trade’ is, wat dan weer goed nieuws betekent voor de duurzaamheid van de recente prijsstijging.   

Problemen onder de radar

Traditionele correlaties gaan tussen goud en rente (en dollar) gaan voorlopig dus op de schop, wat meestal een indicatie is dat er meer aan de hand is. Een deel van de rol van goud omvat ook de bescherming tegen systeemrisico’s. Een steeds  verder oplopende schuldgraad en hoge rentes gaan slecht samen. Voorlopig blijven de meeste problemen nog onder de radar omdat veel marktpartijen enkele jaren geleden hun schulden goedkoop konden (her)financieren. Maar hoe langer de rente hoog blijft, hoe lastiger het wordt om die problemen verborgen te houden. Niet in het minst voor de overheid, waar een steeds groter deel van de begroting naar rentelasten gaat. Een herneming van de monetaire (en fiscale) stimuli is daarom maar een kwestie van tijd.

Goud in ‘Buy the dip’ modus

Op korte termijn zijn het de momentum spelers (hedge fondsen en dergelijke) die de prijsevolutie bepalen. Op de termijnmarkten (futurescontracten) is de uitstaande netto long positie opgelopen naar het hoogste peil sinds de zomer van 2020. Toch is van een record  longpositie nog lang geen sprake.

Een parabolische prijsgrafiek eindigt meestal met een correctie of in het beste geval een consolidatie.  Het is niet uitgesloten dat de komende tijd het uitbraakniveau rond 2070 dollar nog eens wordt getest maar even goed gaat goud niet meer zo diep. Technisch is goud op korte termijn alvast overgekocht (RSI indicator) maar dat is op zich onvoldoende reden om nu massaal te gaan winstnemen of verkopen. Te onthouden is dat goud in een bull market zit en in deze set up is elke noemenswaardige correctie een koopopportuniteit.

Bronnen: CME FedWatch Tool, WGC