Marktoverzicht zomer 2023: weinig prijsbewegingen, centrale banken blijven goud kopen

Door: Koen Lauwers

De goudprijs bewoog tijdens de zomermaanden juli en augustus per saldo nauwelijks. Zelfs de volatiliteit was met een prijsvork van 1880 tot 1980 dollar eerder aan de lage kant.

Goud nog in de plus, zilver in de min

Het rendement van het gele metaal sinds de start van 2023 bedraagt nu +5% in dollar. De prestatie in andere valuta hangt samen met hun evolutie tegenover de dollar. De Amerikaanse munt zit de voorbije weken weer in de lift maar niet tegenover alle valuta. In euro bedraagt het rendement 4%. Nog steeds positief, maar wel minder goed dan de prestatie van de meeste aandelenindexen.

In valuta die sterker in waarde zijn gedaald tegenover de dollar ligt het rendement een stuk hoger. Dit is onder meer het geval in Australische dollar en Chinese yuan (beiden +12%) en vooral in Japanse yen (+18%). De prijs van een gram goud klom er voor het eerst boven de grens van 10000 JPY. Sinds begin 2020 werd goud in JPY al 70% duurder.

Ook zilver bewoog de voorbije twee maanden per saldo nauwelijks, al was de volatiliteit wel iets hoger dan bij goud met uitschieters van minder dan 23 tot 25 dollar. De zilverprijs stond even onder druk door de negatieve economische berichten uit China maar uiteindelijk bleef de goud/zilver ratio stabiel op 83. Het negatief rendement op zilver sinds begin dit jaar bedraagt -4% in dollar en -5% in euro.

Arbeidsmarkt koelt (eindelijk) af

Het gebrek aan grote prijsbewegingen doet vermoeden dat er de voorbije zomer op macro-economisch en (geo)politiek vlak weinig gebeurde. Niets is echter minder waar!

Zoals verwacht verhoogde de Federal Reserve op 26 juli voor de elfde keer sinds maart 2022 de beleidsrente. Die rente bevindt zich nu op het hoogste niveau sinds maart 2001. De inflatie is sinds de piek al flink gedaald maar ligt nog ver boven de doelstelling van 2%. Daarom wordt met meer dan gewone aandacht gekeken naar de arbeidsmarkt.  Indien er veel banen bij komen en het werkloosheidspercentage laag blijft, wijst dit op een krappe arbeidsmarkt en een opwaartse loondruk. Dat leidt dan weer tot een hogere inflatie.

Het banenrapport van augustus was dus een meevaller in die zin dat er eindelijk wat ontspanning op de arbeidsmarkt lijkt op te treden. Er kwamen iets meer banen bij dan verwacht maar de cijfers over het aantal nieuwe banen van zowel juli als juni werden fors neerwaarts bijgesteld en blijken achteraf dus te optimistisch. Bovendien steeg het werkloosheidspercentage harder dan verwacht.

Toch hogere (reële) rentes

Door de hardnekkige inflatie liepen de langetermijnrentes fors op. In de Verenigde Staten klom de rente op de tienjaarse Treasury Note zelfs naar het hoogste niveau sinds 2007! Bovendien lijken de centraal bankiers niet onmiddellijk van plan om het geweer van schouder te veranderen. Een oplopende rente is negatief voor goud omdat die de opportuniteitskost doet toenemen. In het zog van de rente klom ook de dollar hoger en dit was een dubbele tegenwind voor goud.

In aanloop naar volgende monetaire vergadering van de Federal Reserve op 20 september worden de kansen op een renteverhoging laag ingeschat. Volgens de CME FedWatch Tool verwacht 95% dat de Amerikaanse centrale bank voor de tweede opeenvolgende keer de rente ongewijzigd zal laten. Een meerderheid van 60% verwacht dat er ook bij de twee resterende monetaire vergaderingen van 1 november en 13 december geen bijkomende rentestap komt. Anderzijds verwacht slechts een kleine minderheid van 5% dit jaar nog een renteverlaging.

Centrale banken kopen, uitverkoop bij  ETF’s

De World Gold Council (WGC) liet weten dat de centrale banken in de eerste jaarhelft gezamenlijk 387 ton goud kochten. Dit is het hoogste cijfer voor een eerste semester sinds 2000. Een opmerkelijke koper was de centrale bank van Libië, die in juni 30 ton goud kocht. Ook Singapore blijft zijn goudvoorraad uitbreiden. Sinds begin dit jaar kwam er al 73,6 ton of 48% bij. De eerste cijfers van juli laten zien dat deze trend zich voorlopig blijft doorzetten.

Augustus was de derde maand op rij met negatieve ETF stromen. De hoeveelheid goud onder beheer van de fysieke trackers daalde vorige maand met 46 ton naar 3341 ton. Sinds begin dit jaar bedraagt de uitstroom 130 ton, goed voor een tegenwaarde van 7,5 miljard dollar. Opmerkelijk waren de regionale verschillen met een grote uitstroom uit de Verenigde Staten maar een veel kleinere uit Europa. In Azië waren de ETF-stromen voor de zesde opeenvolgende maand positief. Dit heeft met name te maken met de zwakke valuta in China en Japan.

Rentepiek nabij?

Zolang de reële rente op een hoog niveau blijft, is het moeilijk voor goud om een duurzame prijsrally neer te zetten. De inflatie neemt langzaam maar zeker af, al is de kans klein dat deze weer zal dalen naar de niveaus van voor de pandemie. Anderzijds kan de langetermijnrente niet blijven oplopen. De huidige hoge rentestand is moordend voor wie veel schulden heeft. Rentestijgingen sijpelen met vertraging door naar de reële economie omdat de hogere rente pas een probleem vormt wanneer bestaande goedkope kredieten hernieuwd moeten worden. Het alternatief, waar niemand op zit te wachten, is dat de hoge rente voor een nieuwe crisis zorgt in de banken- of de vastgoedmarkt.

Bron: CME FedWatch Tool, WGC