Volatiliteit op de edelmetalenmarkt: invloeden en vooruitzichten

Oplopende volatiliteit

Sinds de Amerikaanse presidentverkiezingen is de prijsvolatiliteit bij de edelmetalen sterk gestegen. Aanvankelijk kwam er een vrij stevige correctie die de goudprijs in minder dan 2 weken ongeveer 10% lager zette. Ook de zilverprijs ging mee de dieperik in en daalde van nog bijna 35 dollar eind oktober naar minder dan 30 dollar.

In de daarop volgende week kon goud die daling voor een groot deel weer goedmaken. Dat komt omdat een groot deel van de correctie samen viel met de klim van de dollar. In andere valuta was de prijsdaling veel minder groot en toen de goudprijs herstelde, zat er in sommige gevallen zelfs een nieuw record in. Zo bereikte de goudprijs in euro op 22 november een nieuw hoogtepunt.

De voorbije week kreeg goud weer een tik die aan meerdere factoren kan worden toegeschreven. Zo is de netto long positie op de termijnmarkten (Comex) voor de vierde week op rij gedaald. Dat is niet abnormaal want vorige maand stond deze nog op het hoogste niveau in 4 jaar! Ook de expiratie van opties was een verklaring voor de hogere volatiliteit. Daarnaast kent de Verenigde Staten ook een korte handelsweek als gevolg van het Thanksgiving weekend. Daardoor zijn de handelsvolumes veel lager, wat tot hogere prijsuitslagen kan leiden. Ten slotte was er ook de geopolitieke ontspanning in het Midden-Oosten.

Telkens goud corrigeert, wordt er in de financiële pers verwezen naar de opmars van de cryptovaluta die een deel van het investeringsgeld zouden afsnoepen van goud. De verkiezing van Trump als crypto-minded president zorgde inderdaad voor een euforische prijsreactie. Daarbij werd wellicht met wat kapitaal geschoven van goud naar crypto maar de omvang daarvan is onmogelijk te kwantificeren.

Toch is het belangrijk om wat crypto betreft een en ander in het juiste perspectief te zien. Ondanks de overweldigende media-aandacht is de cryptomarkt in verhouding tot het gehele financiële systeem namelijk niet meer dan een side-show. De omvang van de globale aandelenmarkt wordt momenteel geschat op zo’n 125 biljoen (= 125000 miljard) dollar. De wereldwijde obligatiemarkt is met 140 biljoen dollar zelfs nog een maatje groter. Daar tegenover staat dat alle cryptomunten gecombineerd (bitcoin en alle altcoins samen) op dit moment een marktwaarde van 3,3 biljoen dollar hebben. De waarde van alle bovengronds gemijnde goud schommelt momenteel rond 16,5 biljoen dollar. Ook dat is heel weinig in verhouding tot aandelen en obligaties, maar wel vijf keer meer dan de cryptomarkt.

Bij zilver verliep het prijsherstel veel moeizamer. Daardoor is de goud/zilver prijsverhouding weer gestegen naar 88 tegenover nog minder dan 80 eind oktober. Bij investeerders geniet goud momenteel de voorkeur omwille van de meer uitgesproken ‘safe haven’ kwaliteiten en het feit dat centrale banken een grote rol spelen bij de hogere goudprijs.  Dat monetaire element is niet van toepassing op zilver omdat centraal bankiers geen zilver opnemen in hun valutareserves. Een ander verschil met goud is de industriële component. Die maakt dat de vraag naar zilver conjunctuurgevoelig is. Een hoog potentieel recessierisico, wat tot een lagere industriële vraag zou leiden, is in die zin een nadeel voor zilver.

In oktober is de inflatie op maandbasis  gestegen en deze blijft ook boven de doelstelling van 2%. Toch verwacht een ruime meerderheid van 70% een nieuwe daling van de beleidsrente met 25 basispunten op 18 december. Dat blijkt uit de CME FedWatch Tool. Toch dreigt de Fed in een lastig parket te komen indien de inflatie verder aantrekt. Dit is niet ondenkbaar indien Trump de geplande invoertarieven effectief zal doorvoeren. In dat geval is er weinig ruimte voor renteverlagingen in 2025, hoewel de financiële markten deze wel al verdisconteren.

De World Gold Council (WGC) liet nog weten dat centrale banken in de periode van januari tot en met september gezamenlijk 658 ton goud kochten. Het cijfer van 2023, toen 1037 ton werd gekocht, zal meer dan waarschijnlijk niet worden gehaald. Daarvoor zou in het vierde kwartaal minstens 379 ton of meer als dubbel zoveel dan in het derde kwartaal gekocht moeten worden. Zonder de bijdragen van Chinese centrale bank, die enkele maanden geleden op de pauze-knop duwde wat goudaankopen betreft, is dit heel onwaarschijnlijk. Toch wordt 2024 zeker geen slecht jaar wat goudaankopen van de centrale banken betreft, wel integendeel. Dit jaar ligt nog steeds op schema om het derde beste ooit te worden na 2023 en het recordjaar 2022, toen 1082 ton werd gekocht. Er zijn voorlopig geen tekenen dat centraal bankiers hun goudaankopen in 2025  drastisch zullen terugschroeven. Het proces waarbij valutareserves worden herschikt en de afhankelijkheid van de dollar vermindert, gaat nog steeds verder.

Bronnen: CME FedWatch Tool, WGC